✨Một Nghiên Cứu Về Giác Tính Con Người (An Enquiry Concerning Human Understanding)

MỘT NGHIÊN CỨU VỀ GIÁC TÍNH CON NGƯỜI (An Enquiry Concerning Human Understanding)

David Hume sinh năm 1711 tại thành phố Edinburgh của Scotland trong một gia đình quý tộc, giàu có. Ông là triết gia lớn, nhà sử học và là nhân vật vĩ đại của chủ nghĩa duy nghiệm Anh, là một trong những tên tuổi lớn trong Thời kỳ Khai sáng. Những tác phẩm của ông thường đề cập đến việc nghiên cứu giác tính con người, tương quan giữa lý trí và định mệnh, những điểm yếu trong nền tảng của tôn giáo và sự hấp dẫn của chủ nghĩa hoài nghi, và đề tài lịch sử.

Cuốn An Enquiry Concerning Human Understanding (Một nghiên cứu về giác tính con người, 1748) được xuất bản nhằm đưa nội dung tác phẩm của ông A Treatise of Human Nature (Khảo luận về bản tính con người) (1738) tới rộng rãi đối tượng người đọc hơn.

Thông qua triết học của mình, Hume đã cố gắng tìm hiểu một thứ mà khoa học vẫn chưa lý giải được đó là bản chất hoạt động của bộ óc con người. Khoa học ngày càng đạt được nhiều tiến bộ trong việc tìm hiểu thế giới, nhưng phần lớn tâm trí con người vẫn chưa được khám phá. Hume là người tiên phong trong việc sử dụng các nguyên tắc khoa học để khám phá cách chúng ta nghĩ về bản chất của sự nghĩ.

Theo quan điểm của Hume, nhiều niềm tin của chúng ta về thế giới không xuất phát từ kinh nghiệm hay lý trí mà từ cách trí óc chúng ta hoạt động (niềm tin đó nảy nở từ cái gốc tự nhiên sẵn trong ta).

Hume cho thấy trong khi con người cố gắng lý giải và gắn kết kinh nghiệm với niềm tin về sự tồn tại của mối liên hệ nhân quả, thì bản thân mối liên hệ nhân quả này không bắt nguồn từ bất kỳ duy nghiệm nào. Theo Hume, duy nghiệm của chúng ta bắt nguồn từ những thói quen nhất định của tâm trí.

Ta kinh nghiệm quá khứ, hiện tại và mong đợi sự tương đồng sẽ xảy ra trong tương lai; nhưng đó không phải là hành vi từ kinh nghiệm, mà từ bản chất của mỗi chúng ta.

Nhưng Hume cũng đưa ra hoài nghi:

Nếu niềm tin của chúng ta về thế giới không đến từ kinh nghiệm, thì tại sao chúng ta lại có những niềm tin đó?

Liệu chúng ta có thể biết bất cứ điều gì về thế giới?

Trên thực tế, ở cuốn sách này, Hume đưa ra những phân tích tâm lý học, lý giải cách thức hoạt động của tâm trí mà không xoáy vào câu hỏi liệu niềm tin của chúng ta là đúng hay sai. Thay vào đó, ông đặt câu hỏi về bản chất tạo ra niềm tin đó.

Các lập luận của Hume được trình bày theo lối cộng hưởng trình tự suy nghĩ sau đó đưa ra lập luận triết học, phân tích tâm lý học và khoa học.

Tâm lý học: Hume là người tiên phong tìm hiểu tâm trí con người bằng cách sử dụng các phương pháp khoa học.

Triết học: Hume đã đóng góp vào nhận thức luận. Ông phân tích cách con người thu nhận kiến thức và cho ta thấy những niềm tin của chúng ta về thế giới sẽ không tương xứng với điều chúng ta muốn nghĩ - chỉ riêng dữ kiện trải nghiệm sẽ không là điều kiện đủ để lý giải thế giới.

Khoa học: Hume cũng thách thức niềm tin vào sự tồn tại của Chúa, ông nêu ra những điểm yếu trong nền tảng của tôn giáo và sự hấp dẫn của chủ nghĩa hoài nghi, ông cho rằng chúng ta không có lý do chính đáng để tin rằng Chúa tồn tại hoặc phép màu xảy ra.

Chúng ta thường nghĩ là khoa học phải dựa trên bằng chứng. Hume cũng ủng hộ thế giới quan khoa học, nhưng ông thách thức giả định đó. Đối với ông, chỉ bằng chứng không thôi sẽ không thể giải thích cho niềm tin khoa học — luôn có khoảng cách giữa bằng chứng và tuyên bố khoa học. Các nhà triết học và nhà khoa học khi tiếp cận bản chất khoa học đều hiểu rất rõ lập luận này của Hume.

Cách tiếp cận của Hume mở ra những cánh cửa suy tư mới cho cách chúng ta nghĩ về thế giới. Hume luôn hỏi niềm tin của chúng ta đến từ đâu và tại sao chúng ta có thể nắm giữ được chúng?

Từng Ngày Sống Sót (Vì sao người thông minh làm điều ngu dại) - Laurence Gonzales - Nguyễn Nguyên Hy dịch - (bìa mềm)

1) Tác giả Laurence Gonzales được bầu làm Ủy viên Báo chí tại Viện Santa Fe năm 2015 và được bổ nhiệm làm Học giả SFI Miller vào năm 2016. Ông đã giành được nhiều

Những Nhà Tư Tưởng Lớn - Arendt Trong 60 Phút

Những Nhà Tư Tưởng Lớn - Arendt Trong 60 Phút Nhà xuất bản : Nhà Xuất Bản Hồng Đức. Công ty phát hành : Văn Lang. Tác giả : Walther Ziegler. Kích thước : 13

Triết Học Có thể Làm Gì

Triết Học Có thể Làm Gì Trong tác phẩm What Philosophy Can Do, Gary Gutting rời khỏi tòa tháp ngà để giải quyết những nan đề trong đời thường và chỉ ra cách triết học

Minh Triết Về Nỗi Bất An - Một Thông Điệp Cho Thời Địa Đầy Lo Âu - Alan Watts - Nguyễn Ngoan dịch - (bìa mềm)

"Khi cố gắng nổi lên mặt nước, rất có thể bạn sẽ bị chìm: nhưng khi cố gắng chìm xuống thì bạn lại nổi được: khi níu giữ hơi thở, bạn sẽ vuột mất nó

Độc Thoại Khải Huyền

Độc Thoại Khải Huyền Đôi lời của người dịch Trên tay bạn là một trong những tác phẩm hay nhất và khó đọc nhất của Hamvas Béla, tác phẩm Độc thoại khải huyền. Như chúng

Sự Biến Mất Của Nghi Thức - Byung-chul Han

SỰ BIẾN MẤT CỦA NGHI THỨC Tác giả: Byung-chul Han *** Byung-Chul Han được đánh giá là một trong những triết gia và nhà phê bình văn hóa đương thời quan trọng nhất, nổi danh

Lược sử triết học Nga

Nội dung cuốn sách gồm 5 chương, phân tích khái quát và hệ thống hóa những nội dung cơ bản của giai đoạn hình thành triết học Nga trong thế kỷ X đến thế kỷ

Pensées - Suy Tưởng

Pensées - Suy Tưởng Kế hoạch của công trình mà chúng ta gọi là Pensées này đã hình thành vào khoảng 1660. Cuốn sách hoàn chỉnh hắn đã là một lời biện hộ cho Thiên

Tư duy như nhà triết học - Nắm bắt logic của lập luận và đạo đức

Cuốn sách trình bày một cách mạch lạc, dễ hiểu và sinh động các vấn đề kinh tế học từ hệ thống trao đổi cổ xưa đến cách mạng công nghiệp và sự xuất hiện

NIỀM RIÊNG AI TỎ: 12 Niềm Riêng Và Lời Khuyên Của Các Triết Gia - Marie Robert - Nguyễn Tuấn Việt - (bìa mềm)

Tại sao cuốn sách mỏng này lại quan trọng? Có thể là vì nó khơi mở nhiều niềm riêng trong bạn. Bạn thấy mình quá tham lam và cắn rứt về điều đó? Triết gia

Phúc Cho Người Không Thấy Mà Tin

Phúc Cho Người Không Thấy Mà Tin Phúc cho người không thấy mà tin: Tự nhiên và những bài tiểu luận khác của Ralph Waldo Emerson mang đến cho độc giả một cái nhìn sâu

Tri Thức Khách Quan

Tri thức khách quan (Objective Knowledge) Karl Raimund Popper (28/7/1902 – 17/9/1994), nhà triết học Anh, gốc Áo, nguyên Giáo sư Học viện Kinh tế London, được đánh giá là một trong những nhà triết

Lịch Sử Triết Học Phương Tây 3 - Triết Học Hiện Đại

Lịch Sử Triết Học Phương Tây 3 - Triết Học Hiện Đại ------------ “Triết học”, theo Bertrand Russell, là thứ gì đó trung gian giữa thần học và khoa học. Nếu tất cả tri thức

Kỳ thư Kybalion - In lần 2

Chúng tôi lấy làm hân hạnh trình bày trước sự chú tâm của những môn sinh và những nhà nghiên cứu Giáo pháp bí truyền trong tác phẩm nhỏ này dựa trên những Giáo huấn

TRIẾT HỌC HIỆN SINH

Hai cuốn sách bán được nhanh nhất và nhiều nhất (thời ấy) là hai cuốn liên quan đến triết học tức là cuốn Triết Học Hiện Sinh của Trần Thái Đỉnh và cuốn Những Trào