✨Trạm Đọc Official | Lược Sử Ngôn Ngữ - Chuyện Kể Về Phát Minh Vĩ Đại Nhất Của Loài Người

Daniel L. Everett cho rằng những ngôn ngữ mà chúng ta đang sử dụng không đơn thuần là sản phẩm của hơn một triệu năm tiến hóa mà còn là thứ vũ khí giúp loài người trở thành “kẻ săn mồi” bậc nhất thống...

mua sản phẩm tại Shopee Mua tại Shopeemua sản phẩm tại TikiMua tại Tikimua sản phẩm tại LazadaMua tại Lazadamua sản phẩm tại TiktokMua tại Tiktok
Trạm Đọc Official | Lược Sử Ngôn Ngữ - Chuyện Kể Về Phát Minh Vĩ Đại Nhất Của Loài NgườiTrạm Đọc Official | Lược Sử Ngôn Ngữ - Chuyện Kể Về Phát Minh Vĩ Đại Nhất Của Loài Người

Daniel L. Everett cho rằng những ngôn ngữ mà chúng ta đang sử dụng không đơn thuần là sản phẩm của hơn một triệu năm tiến hóa mà còn là thứ vũ khí giúp loài người trở thành “kẻ săn mồi” bậc nhất thống trị hành tinh. Thật vậy, ngôn ngữ là ưu thế vượt trội của con người so với những loài khác. Vậy chúng ta đã sở hữu năng lực này như thế nào?

Tác giả của Lược sử Ngôn ngữ đi tìm đáp án cho câu hỏi trên thông qua nghiên cứu về lịch sử tiến hóa của ngôn ngữ, từ những nỗ lực biểu ý bằng lời nói sớm nhất của con người cho đến gần 7.000 ngôn ngữ hiện diện trên Trái Đất ngày nay. Everett đã lần theo bước chân của hàng chục nghìn thế hệ loài người, lần lượt bóc tách nhiều lý thuyết tồn tại từ lâu trong các lĩnh vực như sinh học, ngôn ngữ học nhằm chứng minh rằng ngôn ngữ không phải bản năng bẩm sinh của giống loài chúng ta – một khám phá khiến thế giới ngôn ngữ học đương đại đảo lộn.

Đan xen giữa nhiều thông tin khoa học là những giai thoại mà tác giả thu thập được trong gần 40 năm nghiên cứu thực địa tại khu vực rừng Amazon với nhiều bộ lạc bản địa. Chính những trải nghiệm đó góp phần tăng sức thuyết phục cho lập luận của Everett. Có thể nói, Lược sử Ngôn ngữ là nguồn thông tin cho chúng ta lời giải về điều ta biết, điều ta muốn biết và cả điều ta có thể sẽ chẳng bao giờ biết về hành trình từ giao tiếp đơn thuần đến ngôn ngữ.

ĐÁNH GIÁ/NHẬN XÉT CHUYÊN GIA

“Daniel Everett vận dụng hài hòa phương pháp lấy tin học thuật bí mật xen kẽ những giai thoại dễ tiếp cận để phỏng đoán cách thức con người phát triển ngôn ngữ viết và nói, truy tìm lý do mà nó trở nên quan trọng đối với sự tồn tại và thống trị của loài người. Như trong các cuốn sách trước của mình, Everett tấn công mạnh mẽ lý thuyết vốn được chấp nhận từ lâu của Noam Chomsky rằng con người khi sinh ra đã có bản năng ngôn ngữ, bao gồm cả các quy tắc cấu trúc bẩm sinh…” — Kirkus Reviews

“Nói về nguồn gốc sinh học và văn hóa của loài người, chẳng có mấy cuốn sách có thể xếp vào hàng kinh điển. Tôi tin rằng Lược sử Ngôn ngữ của Daniel Everett sẽ là một trong số đó.”

“[Một] bản thảo đầy tham vọng… Giọng điệu dễ mến và đặc biệt là những giai thoại hấp dẫn của Everett từ các nghiên cứu thực địa trong rừng mưa vùng Amazon sẽ giúp ích cho những người mới vào nghề. ” — New York Times Book Review

“Lược sử Ngôn ngữ đã giải thích rõ ràng các vấn đề phức tạp cho độc giả nói chung và đóng góp những thông tin độc đáo cho giới học thuật nói riêng chỉ bằng một dung lượng vừa phải… Những lập luận được viện dẫn và những hiểu biết được cung cấp đều vô cùng ấn tượng… Những người quan tâm đến ngôn ngữ sẽ thấy cuốn sách này hữu ích.” — Oliver Kamm, Times

TRÍCH ĐOẠN HAY

  1. Làm thế nào loài người có được ngôn ngữ là một câu chuyện đầy ắp những khám phá và phát kiến thú vị, không tài nào kể xiết. Kết luận mà tôi rút ra qua câu chuyện đó có một cây phả hệ rất dài, móc nối những ngành khoa học liên quan đến sự tiến hóa của ngôn ngữ – bao gồm nhân học, ngôn ngữ học, khoa học nhận thức (hay khoa học tri nhận), cổ thần kinh học, khảo cổ học, sinh học, khoa học thần kinh và linh trưởng học. Dù vậy, như mọi nhà khoa học khác, những kiến giải của tôi [về đề tài này] đến từ nền tảng giáo dục, cụ thể là 40 năm nghiên cứu thực địa về ngôn ngữ và văn hóa của Bắc Mĩ, Trung Mĩ và Nam Mĩ, đặc biệt với những người săn bắt hái lượm ở vùng rừng Amazon thuộc Brazil. Như đã trình bày trong chuyên khảo mới nhất về sự giao thoa giữa tâm lí học và văn hóa, Dark Matter of the Mind: The Culturally Articulated Unconscious (Vật chất tối của ý thức: Tiềm thức biểu lộ qua văn hóa), ở đây, tôi phủ định rằng ngôn ngữ là bản năng của bất kì loài nào, hay là (yếu tố) bẩm sinh hoặc di truyền.

  2. Dù cách nói chuyện và ngôn ngữ của Homo erectus có thể khác biệt rất lớn với cách nói chuyện và ngôn ngữ con người hiện đại, bản thân ngôn ngữ đó đã là một thứ ngôn ngữ toàn diện. Họ có ngôn ngữ từ khi họ sở hữu những biểu tượng, mà trật tự sắp xếp cũng như ý nghĩa của chúng phần nào được quyết định bởi chính các biểu tượng đó kết hợp với ngữ cảnh.

  3. […] bộ não không phải ốc đảo mà là một mạng lưới liên kết. Đầu tiên, não liên kết với thân thể, kết nối với các cơ quan khác cả về mặt tiến hóa lẫn sinh lý. Nhưng có một điều quan trọng không kém là bộ não cũng kết nối với những bộ não khác. Như triết gia Andy Clark từng tuyên bố nhiều năm trước, văn hóa làm não chúng ta “lớn lên”. Mỗi bộ não là một mắt xích kết nối với những bộ não khác trong biển cả văn hóa. Quan điểm này đáng được nhấn mạnh. Trên thực tế, chúng ta không thể thấu hiểu vai trò của bộ não đối với ngôn ngữ và sự tiến hóa nếu không có ý niệm đó. Đây là lí do chúng ta phải vô cùng cẩn trọng trước quan điểm phổ biến nhưng dễ gây nhầm lẫn rằng bộ não là một cỗ máy tính, một sản phẩm nhân tạo hoàn toàn khác một cơ quan [trong cơ thể người]. Thật vậy, máy vi tính không hề có văn hóa.

  4. […] quan sát độc lập của Jones trên cùng một sự việc đã đưa đến một trong những phát hiện quan trọng nhất trong nghiên cứu về hoạt động giao tiếp của con người qua nhiều thế kỷ. Kiến giải của ông cho rằng tiếng Phạn, Hi Lạp, Latin, Gothic (gần với ngôn ngữ Đức) và Celtic đều có chung nguồn gốc. Chúng là những ngôn ngữ chị em. Ngôn ngữ mẹ – cũng là mẹ của những ngôn ngữ họ hàng đang chờ được tìm thấy, hay nói cách khác là đang chờ được gia nhập vào cây ngữ hệ – có tên là ngôn ngữ Tiền-Ấn-Âu. […] Rồi chúng ta cũng khám phá ra rằng hệ ngôn ngữ Ấn-Âu chính là ngôn ngữ mẹ của phần lớn các ngôn ngữ châu Âu hiện nay, và đồng thời cũng là ngôn ngữ mẹ của cả những ngôn ngữ không thuộc châu Âu như tiếng Ba Tư, tiếng Hindu và nhiều ngôn ngữ khác. Câu hỏi đi kèm là liệu chúng ta có thể phát hiện ra ngôn ngữ mẹ của ngôn ngữ Ấn-Âu hay không?

  5. Giao tiếp là nỗ lực của toàn bộ thực thể, cho nên những cử chỉ, ngữ điệu, hai lá phổi, miệng, lưỡi, đôi bàn tay, chuyển động cơ thể và thậm chí cả lông mày đều được sắp đặt phục vụ việc sử dụng ngôn ngữ, như trong phần lớn hoạt động giao tiếp ở động vật khác. Những thành tố khác nhau của nỗ lực giao tiếp bằng ngôn ngữ chia biểu tượng ra thành những phần nhỏ hơn, và những phần nhỏ này lại được sử dụng để tạo nên những đơn vị lớn hơn. Âm tố, từ ngữ, câu cú, sự thêm thắt ngữ pháp và tông giọng đều đến từ sự ra đời của những biểu tượng đầu tiên, và phát minh này được cải tiến, lan truyền qua thời gian nhờ sự tham gia của toàn xã hội, giống như mọi phát minh khác.

  6. Lỗ hổng chính của việc phủ nhận nhận thức ở động vật chính là khi làm vậy, về cơ bản, chúng ta phủ nhận cả việc tổ tiên của mình có nhận thức trước khi họ có ngôn ngữ. Trạng thái tiền ngôn ngữ là cơ sở nhận thức để hình thành nên ngôn ngữ.

  7. Tôn ti cần thiết đối với chi Homo nếu xét nó như một phương thức để tìm hiểu và cấu thành những mối quan hệ xã hội, hoặc để phân chia công việc, thậm chí ngay cả trong việc xây dựng ngôn ngữ. […] Nhưng trong khía cạnh ngôn ngữ, tôn ti chỉ cần thiết trong mối tương quan trực tiếp với mức độ phức tạp về nội dung giao tiếp – cái được con người nói đến – khi dòng chảy thông tin trở nên nhanh và phức tạp hơn. Đúng như [Herbert] Simon dự đoán, hoạt động giao tiếp cần sử dụng nhiều thông tin – đặc biệt là khi diễn ra với tốc độ cao trong ngôn ngữ loài người – sẽ được hỗ trợ thông qua những cấu trúc thông tin xác định.

  8. Cộng đồng erectus không giống cộng đồng sapiens ở nhiều điểm. Tuy vậy, họ vẫn là những nhóm người biết thảo luận, trao đổi, tranh luận và phản đối, những hoạt động diễn ra theo bước chân rong ruổi khắp thế giới của họ, và họ đã trao truyền lại cho chúng ta phát minh của mình – ngôn ngữ. Mỗi một con người đều đang sử dụng ngữ pháp và tham gia vào xã hội bằng công sức, các khám phá và trí tuệ của Homo erectus. Sự chọn lọc tự nhiên đã giữ lại những gì được xem là hiệu quả nhất cho sự tồn tại của loài người, và cải tiến giống loài thành loài người ngày nay trong Thời đại Cách tân, Kỷ nguyên Văn hóa, trong Vương quốc của Lời nói.

  9. Văn hóa là thứ trừu tượng vì không thể chạm vào, nhìn thấy hay ngửi được – nó không thể được quan sát trực tiếp. Tuy nhiên, những sản phẩm của văn hóa, như nghệ thuật, thư viện, vai trò chính trị, đồ ăn, văn học, khoa học, tôn giáo, phong cách, kiến trúc, tính nhân văn, thì lại không hề trừu tượng, có thể nhìn thấy và rất rõ ràng. Văn hóa là một động lực năng động chỉ có thể tìm thấy ở những cá nhân thuộc về xã hội. Mọi thành viên trong xã hội đều cùng chia sẻ văn hóa, khi họ đồng thuận về những giá trị và trình tự ưu tiên của mọi giá trị mà mình sở hữu. Các thành viên trong cộng đồng văn hóa, đến lượt mình, chia sẻ tri thức và các vai trò xã hội. Người ta quan sát cách các giá trị và tri thức được áp dụng, hoặc các kì vọng đến từ những vai trò xã hội trên thực tế, thông qua những thành viên khác trong xã hội. Điều này chính là biểu hiện hữu hình của văn hóa.

  10. Ngôn ngữ mang tính toàn thể và đa thức. Bất kể ngữ pháp của nó như thế nào, ngôn ngữ cũng vẫn tham gia vào toàn bộ các khía cạnh đời sống của một con người – trí tuệ, cảm xúc, đôi tay, cái miệng, cái lưỡi, bộ não. Ngôn ngữ đòi hỏi được tiếp cận với những thông tin văn hóa, những tri thức ngầm ẩn, vì tất cả các hoạt động mà chúng ta thực hiện như tạo ra các âm thanh, cử chỉ, độ cao, biểu cảm khuôn mặt, chuyển động cơ thể và các tư thế đều là những khía cạnh khác nhau liên quan đến ngôn ngữ.

  11. Không thể tồn tại ngôn ngữ mà không có cử chỉ. Phần lớn cử chỉ được sử dụng một cách vô thức và để làm được điều đó, người ta phải vận dụng các tri thức ngầm ẩn. Cử chỉ được định hình nhờ nhu cầu của ngôn ngữ mà chúng góp phần mở rộng, và nhờ nền văn hóa mà từ đó chúng được sinh ra.

  12. Nguồn gốc và thành phần cấu tạo nên các biểu tượng mà chúng ta bàn luận cho thấy một thực tế rằng, giống như những chức năng thuộc về sinh học, ngôn ngữ của loài người không hề đơn giản. Ngôn ngữ nảy sinh từ sự tương tác với các nghĩa (ngữ nghĩa học), điều kiện cần để chúng sử dụng (ngữ dụng học), thuộc tính vật lí của các âm chứa ý nghĩa đó (ngữ âm học), ngữ pháp, âm vị học (cấu trúc âm), hình thái học (cách ngôn ngữ tạo ra từ, ví dụ như thêm tiền tố, phụ tố, hoặc không thêm gì cả) và sự tổ chức các tầng ý nghĩa cũng như hội thoại. Nhưng sau tất cả, vẫn còn tồn tại một điều bí ẩn gì đó. Ngôn ngữ, với tư cách là một tổng thể, vẫn lớn hơn sự tổng hòa tất cả thành phần của nó. Khi nghe tiếng mẹ đẻ, chúng ta không nghe riêng ngữ pháp hay ngữ âm, cũng không nghe riêng ngữ nghĩa, nhưng chúng ta vẫn nghe và ngay lập tức hiểu điều đang được nói – coi đó như một tổng thể, từng chi tiết và mối liên kết tất cả các chi tiết với nhau, trong một đoạn hội thoại hay một câu chuyện.

  13. Trong quá trình khảo sát những dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau, ông đã có một trong số các khám phá quan trọng nhất lịch sử. Ông tái phát hiện một sự thật mà hơn 100 năm trước đã được một người Đức tên là Andreas Jaeger lần đầu chú ý vào năm 1686, và được nhà truyền giáo Dòng Tên người Pháp ở Ấn Độ Gaston để mắt đến lần nữa vào năm 1767. Mặc dù công trình của Jaeger và Coeurdoux hầu như đã bị lãng quên, quan sát độc lập của Jones trên cùng một sự việc đã đưa đến một trong những phát hiện quan trọng nhất trong nghiên cứu về hoạt động giao tiếp của con người qua nhiều thế kỉ. Kiến giải của ông cho rằng tiếng Phạn, Hi Lạp, Latin, Gothic (gần với ngôn ngữ Đức) và Celtic đều có chung nguồn gốc. Chúng là những ngôn ngữ chị em. Ngôn ngữ mẹ – cũng là mẹ của những ngôn ngữ họ hàng đang chờ được tìm thấy, hay nói cách khác là đang chờ được gia nhập vào cây ngữ hệ – có tên là ngôn ngữ Tiền-Ấn-Âu. Jones, Jaeger và Coeurdoux đã mở đường cho con đường nghiên cứu về nguồn gốc ngôn ngữ một cách nghiêm túc. Gần 100 năm sau đó, gần Weimar, Đức, người ta đã phát triển một công cụ quan trọng khác để phục vụ cho việc nghiên cứu nguồn gốc ngôn ngữ. Vào năm 1850, nhà ngữ văn học 29 tuổi người Đức, August Schleicher, đã xuất bản một cuốn sách với tuyên bố rằng, ngôn ngữ của loài người nên được nghiên cứu như những sinh thể, xếp ngang hàng với những cơ thể sinh học, được liên hệ với các giống, loài và phân loài – tương tự cách chúng ta hiểu mối tương quan giữa tất cả các loài thực vật và động vật hiện nay. Schleicher đã trình bày một cách tối ưu những mối liên hệ trong quá trình tiến hóa của các ngôn ngữ qua “sơ đồ hình cây”. Với công việc này, ông không chỉ đóng góp một phần to lớn cho lịch sử và tiến trình tiến hóa của ngôn ngữ, mà còn giới thiệu một khái niệm về “nguồn gốc tự nhiên” – vào thời điểm chín năm trước khi Darwin xuất bản cuốn sách Origin of Species (Nguồn gốc của các loài).

Công trình của Schleicher và Jones truyền cảm hứng cho nhiều người suy nghĩ một cách sâu sắc về mối liên hệ giữa các ngôn ngữ. Rõ ràng là bằng cách sử dụng phương pháp xây dựng các cây ngôn ngữ vốn bắt đầu phát triển từ Ấn Độ, Đức, Pháp, Anh hay những nơi khác, chúng ta có thể tìm về thời điểm và nơi chốn mà các ngôn ngữ cụ thể ra đời. Rồi chúng ta cũng khám phá ra rằng hệ ngôn ngữ Ấn-Âu chính là ngôn ngữ mẹ của phần lớn các ngôn ngữ châu Âu hiện nay, và đồng thời cũng là ngôn ngữ mẹ của cả những ngôn ngữ không thuộc châu Âu như tiếng Ba Tư, tiếng Hindu và nhiều ngôn ngữ khác. Câu hỏi đi kèm là liệu chúng ta có thể phát hiện ra ngôn ngữ mẹ của ngôn ngữ Ấn-Âu hay không? Hiện nay, chúng ta biết rằng ngôn ngữ Ấn-Âu đã bắt đầu phân nhánh thành các ngôn ngữ châu Âu hiện đại từ 6.000 năm về trước. Liệu chúng ta có thể đi xa hơn? 10.000 năm? 100.000 năm? Liệu chúng ta có thể thực sự sử dụng những phương pháp của ngôn ngữ lịch sử và ngôn ngữ so sánh để phục nguyên ngôn ngữ đầu tiên hay không?

Hầu hết các nhà ngôn ngữ học đương thời đưa ra đáp án chắc nịch là “Không thể”. Các phương pháp được chú ý đến qua công trình của Jones dường như có thể công phá bức tường 6.000 năm. Để đi xa hơn, chúng ta sẽ cần đến nhiều phương pháp của các lĩnh vực khác, chẳng hạn cổ sinh vật học, khảo cổ học và sinh học – và chúng ta cần đến thứ mà có lẽ nằm ngoài khả năng, những mẫu ngôn ngữ được bảo tồn.

  1. Trên thực tế, các nhà ngôn ngữ học đã nhận ra rằng sự biến đổi trong các ngôn ngữ hiện đại là kết quả của sự chọn lọc hiệu quả mang tính tự nhiên của ngôn ngữ qua thời gian. Theo thời gian, ngôn ngữ nào cũng biến đổi. Chúng biến đổi vì sự chia tách địa lí (hãy nghĩ đến sự “biến đổi di truyền”), hay vì những ưu tiên khác nhau của thời đại, kinh tế,… Những nhân tố này, dưới hình thức này hay hình thức khác, cũng đều cho thấy ngôn ngữ của Homo erectus đã bắt đầu biến đổi khi có những cộng đồng mới hình thành. Nhiều nhà ngôn ngữ học lịch sử khái quát hiện tượng này thành một nhận định: “Bạn nói giống như những người đang nói cùng bạn.” Một khi bạn ngưng nói chuyện với một nhóm người nào đó, điều đó cũng có nghĩa là bạn sẽ ngưng nói giống họ. Hay ít nhất là nhóm của bạn cũng sẽ ngưng nói giống bạn. Đây là lí do vì sao mỗi lần tìm đến một con sông lớn hay một rặng núi ở châu Âu, chúng ta dường như tìm thấy những ngôn ngữ khác biệt ở mỗi bờ mà trước kia chúng từng chỉ là một ngôn ngữ.

  2. Vấn đề là ngôn ngữ loài người không phải là một chuỗi mã vi tính. Con người không hình thành ngữ pháp trước rồi tìm ra ý nghĩa của nó trong một nền văn hóa cụ thể. Văn hóa, ngữ pháp và ý nghĩa, mỗi thứ lại phản chiếu và chịu ảnh hưởng bởi thứ kia trong ngôn ngữ loài người. Ngôn ngữ và tâm lí cùng hòa quyện sâu trong mạch nguồn văn hóa. Chúng ta sẽ không thể hiểu bất cứ tạo tác nào trong ngôn ngữ và xã hội loài người nếu tách rời chúng khỏi những công cụ diễn dịch văn hóa. Việc hiểu bản chất và vai trò của văn hóa trong tập tính, ngôn ngữ và tư duy loài người là thiết yếu để hiểu sự tiến hóa của ngôn ngữ loài người.

CÂU QUOTE HAY

  1. Khả năng tư duy phức tạp phải là điều kiện tiên quyết để sử dụng được những cấu trúc cú pháp phức tạp…
  2. Ngữ pháp là việc sử dụng các biểu tượng cùng nhau. Cú pháp là sự sắp xếp những biểu tượng đó khi chúng được sử dụng cùng nhau.
  3. Mọi hành vi của con người, bao gồm cả ngôn ngữ, đều là cách chúng ta biểu hiện ra bên ngoài những ý định, những điều mà ý thức được hướng tới. Ngôn ngữ là công cụ tốt nhất để truyền đạt những ý định đó.
  4. Máy tính không phải là những công cụ tiên phong trong thời đại thông tin mà chính là ngôn ngữ. Thời đại thông tin đã bắt đầu từ hai triệu năm trước. Homo sapiens chỉ giúp nó trở nên sôi động hơn chút mà thôi.
  5. Ngôn ngữ không phải một thực thể tĩnh, chỉ tuân thủ các quy tắc ngữ pháp cứng nhắc liên quan tới hình thức và ngữ nghĩa, mà nó là một thực thể động, vận dụng độ cao, cử chỉ, lời nói và ngữ pháp cùng nhau một cách sáng tạo để tạo nên hiệu quả giao tiếp bằng lời.
  6. Bởi vì ngôn ngữ là một tạo tác văn hóa, chúng ta buộc phải hiểu văn hóa để hiểu ngôn ngữ

VỀ TÁC GIẢ

DANIEL L. EVERETT

(Sinh năm 1951)

Daniel Leonard Everett là một nhà nhân loại học, ngôn ngữ học người Mỹ, đồng thời là tác giả của rất nhiều bài viết và cuốn sách nổi tiếng.

Everett đã dành hơn 30 năm sinh sống và làm việc trong rừng rậm Amazon thuộc Brazil cùng hơn mười nhóm bộ lạc khác nhau. Ông được biết đến nhiều nhất qua công trình nghiên cứu về người Pirahã, một tộc người sống tại lưu vực sông Amazon, và ngôn ngữ của họ.

Everett hiện là Giáo sư Khoa học Nhận thức được ủy thác tại Đại học Bentley, Massachusetts.

Tác phẩm tiêu biểu:

  • Don't Sleep, There Are Snakes: Life and Language in the Amazonian Jungle (2008)

  • Language: The Cultural Tool (2012)

  • Dark Matter of the Mind: The Culturally Articulated Unconscious (2016)

  • How Language Began: The Story of Humanity's Greatest Invention (2017)

mua sản phẩm tại Shopee Mua tại Shopeemua sản phẩm tại TikiMua tại Tikimua sản phẩm tại LazadaMua tại Lazadamua sản phẩm tại TiktokMua tại Tiktok
World Trigger - Tập 21 Trong lúc trận đấu cuối cùng của cuộc chiến thăng hạng cấp B đang đến gần, câu nói “em có thể bắn người” của Hyuse khiến Chika hoang mang vô
Izumi Shinichi là một thiếu niên 17 tuổi. Một ngày nọ, những sinh vật lạ ngoài hành tinh đổ bộ xuống trái đất. Chúng ký sinh trong não người và chiếm quyền điều khiển cơ
Tên Nhà Cung CấptTân Việt Tác giảtStefania Leonardi Hartley Nhà xuất bảntNXB Mỹ Thuật Năm xuất bảnt2019 Kích Thước Bao Bìt21 x 28 Số trangt24 Hình thứctBìa Mềm MÔ TẢ SẢN PHẨM: Truyện Song Ngữ
Sao Băng Ban Ngày - Tập 2 Nhà xuất bản : Nhà Xuất Bản Kim Đồng. Công ty phát hành : NXB Kim Đồng. Tác giả : Mika Yamamori. Kích thước : 17.6 x 11.3
Truyện - Doraemon Movie Story - Tân Nobita Và Chuyến Phiêu Lưu Vào Xứ Quỷ - 7 Dũng Sĩ Phép Thuật Chuyến phiêu lưu mới của 7 dũng sĩ phép thuật gợi nhớ lại thế
Tên Nhà Cung CấpNhà Xuất Bản Kim ĐồngTác giả Makoto Ojiro Người DịchRuyuha KyoukaNXBKim ĐồngNăm XB2024Ngôn Ngữ Tiếng Việt Trọng lượng (gr)215Kích Thước Bao Bì18 x 13 x 0.9 cmSố trang192Hình thức Bìa Mềm Câu
Shangri-La Frontier - Thợ Săn Game Rác Khiêu Chiến Game Thần Thánh - Tập 9 TRẬN TÁI ĐẤU ĐẦY DUYÊN NỢ! CHUYẾN PHIÊU LƯU TRONG GAME GẦM VANG!! Sau khi quyết đấu với Rust trong
Tuy nhỏ bé nhưng vi khuẩn xuất hiện khắp nơi quanh ta. Nếu không hiểu biết và phòng tránh kịp thời, những vi khuẩn xấu sẽ gây rắc rối cho cơ thể ta đấy các
Bộ sách “Thế giới tuyệt vời của động vật” gồm 16 cuốn là tuyển tập các câu chuyện tưởng tượng dựa trên các loài vật có thật. Mỗi cuốn sách sẽ giúp bạn đọc trẻ
Tuy nhỏ bé nhưng vi khuẩn xuất hiện khắp nơi quanh ta. Nếu không hiểu biết và phòng tránh kịp thời, những vi khuẩn xấu sẽ gây rắc rối cho cơ thể ta đấy các
Con Cá Ước Con Cá Ước nằm trong chuỗi truyện Usborne Fist Reading, được biên soạn dành riêng cho lứa tuổi mới học đọc và được tư vấn bởi bản thảo Alison Kelly, giảng viên
Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh (Tập 35) - Hội Thề Đông Quan Sau trận chiến thắng chiến lược Chi Lăng – Xương Giang, đường đến chiến thắng trọn vẹn đã không còn xa với
Tay Khéo Tay Xinh - Bé Vẽ Ngôi Nhà Đây là bộ sách tương tác Kỹ-mỹ thuật dành cho trẻ từ 2 đến 6 tuổi. Hơn cả mục tiêu biết vẽ hay trở thành  họa
Combo Truyện Kể Cho Bé Trước Giờ Đi Ngủ - Ngày Xửa Ngày Xưa: Nàng Tiên Cá + Vịt Con Xấu Xí (Bộ 2 Cuốn) 1. Truyện Kể Cho Bé Trước Giờ Đi Ngủ -
“Cẩm nang tự lập tuổi mẫu giáo” dành cho các bạn nhỏ từ 3 – 6 tuổi, gồm những câu chuyện ngộ nghĩnh, đáng yêu về chú ếch nhỏ Froggy sẽ giúp cha mẹ rèn con
“Cẩm nang tự lập tuổi mẫu giáo” dành cho các bạn nhỏ từ 3 – 6 tuổi, gồm những câu chuyện ngộ nghĩnh, đáng yêu về chú ếch nhỏ Froggy sẽ giúp cha mẹ rèn con
Katie có một khả năng kỳ diệu! Cô bé có thể bước vào trong những bức tranh ở viện bảo tàng và khám phá chúng. Ngày sinh nhật của Katie đã đến và cô bé
Katie có một khả năng kỳ diệu! Cô bé có thể bước vào trong những bức tranh ở viện bảo tàng và khám phá chúng. Nụ cười của nàng Mona Lisa đã biến mất! Cô
Cuốn sách không chỉ đưa ra những câu đố vui mà còn gợi ý tò mò cho các bé, giúp cho các em biết được thêm về thế giới xung quanh mình thông qua những
Gieo Mầm Tính Cách Cho Bé Yêu - Lễ Phép Giới thiệu sách Bộ sách Gieo Mầm Tính Cách Cho Bé Yêu là một hành trình đồng hành cùng bé yêu trong việc hình thành
MỘT CÁCH HOÀN TOÀN MỚI ĐỂ TRẺ “HẤP THỤ” NGÔN NGỮ TIẾNG ANH! Đọc truyện tranh song ngữ là phương pháp giúp trẻ học ngôn ngữ cực kỳ hữu hiệu! Trẻ sẽ được trải nghiệm
Người ta bảo rằng: ngày xưa đâu có gội tên các năm theo tên các con vật, mà chính Thượng đế Ngọc Hoàng, dạy cho con người biết chuyện ấy. cũng vì chuyện đó, mà
Hãy ngắm nhìn Sao Bắc Cực lấp lánh và khám phá vũ trụ cùng hai chị em Heo Peppa và Heo George. Heo Peppa xin chào các bạn nhỏ Việt Nam! Hãy cùng khám phá
Bộ sách này đặc biệt phù hợp với các bé trai 2-6 tuổi. Không chỉ có hình ảnh các xe công trình vô cùng cuốn hút, những câu chuyện trong sách sẽ khiến các bé
Cuốn sách giúp bé dễ dàng nhận biết và làm quen với các loại phương tiện giao thông. Hình ảnh minh họa sắc nét và chân thật, màu sắc sinh động của cuốn sách sẽ thu
Nếu bé ước mơ trở thành stylist (người phối đồ) và yêu thích phong cách thời trang kinh dị thì bộ sách này là dành cho bé! Bé có thể dùng bút dạ tô màu
“Cẩm nang tự lập tuổi mẫu giáo” dành cho các bạn nhỏ từ 3 – 6 tuổi, gồm những câu chuyện ngộ nghĩnh, đáng yêu về chú ếch nhỏ Froggy sẽ giúp cha mẹ rèn con
Katie có một khả năng kỳ diệu! Cô bé có thể bước vào trong những bức tranh ở viện bảo tàng và khám phá chúng. Một ngày mùa hè nóng nực, Katie nhìn thấy một
Một ngày mùa thu, vợ một người thợ săn chạm trán một con quái vật khổng lồ. Đó là một con Chenoo. Nó già như Trái Đất, tính tình tàn nhẫn và đang đói ngấu.
Cuốn Ngôi nhà trong tuyết thuộc bộ sách “Những câu chuyện ấp áp về tình bạn” - dành cho trẻ 4 – 8 tuổi, giúp các bạn nhỏ phát triển khả năng ngôn ngữ và học được nhiều bài
“Cẩm nang tự lập tuổi mẫu giáo” dành cho các bạn nhỏ từ 3 – 6 tuổi, gồm những câu chuyện ngộ nghĩnh, đáng yêu về chú ếch nhỏ Froggy sẽ giúp cha mẹ rèn con
“Cẩm nang tự lập tuổi mẫu giáo” dành cho các bạn nhỏ từ 3 – 6 tuổi, gồm những câu chuyện ngộ nghĩnh, đáng yêu về chú ếch nhỏ Froggy sẽ giúp cha mẹ rèn con
Cuốn sách giúp bé dễ dàng nhận biết và làm quen với các đồ dùng quen thuộc trong nhà. Hình ảnh minh họa sắc nét và chân thật, màu sắc sinh động của cuốn sách
Đứng trước những mối nguy hiểm tiềm tàng trong cuộc sống, các em không nên chỉ chờ đợi vào sự bảo vệ của người lớn, bởi người lớn không thể ở cạnh các em mọi
Tuyển tập những câu chuyện được phụ huynh kể cho bé nghe chuẩn bị đi ngủ. Hình vẽ minh họa dễ thương, chữ được in rõ nét.
Bộ sách sử dụng hình ảnh CGI (mô phỏng bằng máy tính) để so sánh mức độ khổng lồ và nguy hiểm của các loài sinh vật thời tiền sử nếu chẳng may chúng còn
Cuốn Ngôi nhà trên sông thuộc bộ sách “Những câu chuyện ấp áp về tình bạn” - dành cho trẻ 4 – 8 tuổi, giúp các bạn nhỏ phát triển khả năng ngôn ngữ và học được nhiều bài
Alice Lạc Vào Xứ Sở Thần Tiên (Song Ngữ Anh - Việt)
Vào thời nhà Lý, một vị trương kiệt xuất trong lịch sử nước ta xuất hiện, ấy là Lý Thường Kiệt. Là hoạn quan nhưng cũng là bậc võ tướng kỳ tài, Lý Thường Kiệt
Ba Chú Lợn Con - The Three Little Pigs (Song Ngữ Việt - Anh) Học Tiếng Anh qua truyện cổ tích - con đường nhanh chóng, dễ hiểu và dễ nhớ! Bằng những hình ảnh
Đứng trước những mối nguy hiểm tiềm tàng trong cuộc sống, các em không nên chỉ chờ đợi vào sự bảo vệ của người lớn, bởi người lớn không thể ở cạnh các em mọi
Dưới ách đô hộ bạo tàn của nhà Đường, sưu cao thuế nặng, vơ vét sản vật đem về Trung Hoa, nhiều cuộc khởi nghĩa lớn nhỏ đã nổ ra chống lại nhà Đường. Trong
Thông tin sách: Tên tác phẩm:  Mẹ kể con nghe: TRUYỀN THUYẾT VỀ CỘI NGUỒN CÁC DÂN TỘC            Thể loại: tranh truyện thiếu nhi Số trang: 10 tập, mỗi tập 40 trang in 4 màu;
Bộ sách gồm 12 tựa: Thú con bé bỏng; Loài ăn chay; Thợ săn lành nghề; Động vật có vú dưới biển; Loài thú có túi; Những kẻ khổng lồ trong vương quốc động vật;
Gia đình thương yêu - Một ngày của tớ và bố   - Mã sản phẩm: 8935212367646 - Tác giả: Lời: Alison Ritchie; Minh họa: Alison Edgson - Dịch giả: Thành Đạt - Độ tuổi:
Bất cứ học trò nào cũng có điểm mạnh, điểm yếu. Chính sự kiên nhẫn, cảm thông, khích lệ của người Thầy mới giúp trò phát triển tốt. Trong câu chuyện này, bạn đọc nhỏ
Bộ sách gồm 12 tựa: Thú con bé bỏng; Loài ăn chay; Thợ săn lành nghề; Động vật có vú dưới biển; Loài thú có túi; Những kẻ khổng lồ trong vương quốc động vật;
Bộ sách được biên soạn một cách tỉ mỉ và công phu, giúp các bé tập tô màu sáp. Dưới sự hướng dẫn tận tình của cha mẹ, cộng với sự ham học hỏi, thích lĩnh
Khoa học đã chứng minh, trí thông minh của trẻ có thể gia tăng với những bài tập kích thích trí não đúng mức. Tô màu là một trong những phương pháp vừa học vừa
Cùng Khủng long tập viết chữ cơ bản là bộ sách dành cho trẻ từ 4 - 6 tuổi, giúp các con tập viết thành thạo chữ cái tiếng Anh và tiếng Việt, cả viết hoa
Bộ sách Vở thực hành viết đúng viết đẹp Quyển 1, Quyển 2 là bộ vở ô li dành cho học sinh Tiểu học luyện viết chữ đẹp. - Trong từng bài, Học sinh sẽ
Barbie Xinh Đẹp 1 (Tô Màu Có Hình Dán) là cuốn sách vừa giúp các em thỏa sức sáng tạo khi tô màu. Điểm nổi bật của cuốn sách là phần hình mẫu sống động và
Barbie Xinh Đẹp 2 (Tô Màu Có Hình Dán) là cuốn sách vừa giúp các em thỏa sức sáng tạo khi tô màu. Điểm nổi bật của cuốn sách là phần hình mẫu sống động và
Barbie Xinh Đẹp 4 (Tô Màu Có Hình Dán) là cuốn sách vừa giúp các em thỏa sức sáng tạo khi tô màu. Điểm nổi bật của cuốn sách là phần hình mẫu sống động và
My Big Ocean - Con Tập Tô Cảm Xúc Đại Dương là cuốn tập tô thú vị, 24 trang sách chứa 23 loài sinh vật biển đáng yêu, cho con những giây phút thư giãn, thỏa
Nếu bé ước mơ trở thành stylist (người phối đồ) và yêu thích phong cách thời trang kinh dị thì bộ sách này là dành cho bé! Bé có thể dùng bút dạ tô màu
Bộ sách được biên soạn một cách tỉ mỉ và công phu, giúp các bé tập tô màu sáp. Dưới sự hướng dẫn tận tình của cha mẹ, cộng với sự ham học hỏi, thích lĩnh
Khoa học đã chứng minh, trí thông minh của trẻ có thể gia tăng với những bài tập kích thích trí não đúng mức. Tô màu là một trong những phương pháp vừa học vừa
Em có thể làm gì với những chấm màu loang lổ, những nét vẽ nguệch ngoạc, những vết bẩn tưởng như vô tri, ngẫu nhiên rơi xuống nền đất, mặt giấy, mặt vải đây? Tẩy,
Các em chú ý: Tư thế ngồi viết: - Lưng thẳng - Không tì ngực xuống bàn - Đầu hơi cúi - Mắt cách vở khoảng 20-25cm - Tay phải cầm bút - Tay trái
Trang đầu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 Trang cuối
👁️ 82 | ⌚2025-09-21 11:52:17.013

QC Shopee
Được làm từ chất liệu silicone dẻo trong, dẻo đen và ốp nhựa cứng cực bền cao cấp, các cạnh viền ôm khít thân máy Được thiết kế viền ốp dẻo, nhựa cứng bo kín
Được làm từ chất liệu silicone dẻo trong, dẻo đen và ốp nhựa cứng cực bền cao cấp, các cạnh viền ôm khít thân máy Được thiết kế viền ốp dẻo, nhựa cứng bo kín
Được làm từ chất liệu silicone dẻo trong, dẻo đen và ốp nhựa cứng cực bền cao cấp, các cạnh viền ôm khít thân máy Được thiết kế viền ốp dẻo, nhựa cứng bo kín
Các chi tiết của ốp lưng (camera, nút nguồn, nút âm lượng,lỗ sạc, lỗ cắm tai ) được thiết kế tỉ mỉ, chính xác tới từng chi tiết, giúp bạn sử dụng điện thoại dễ
Các chi tiết của ốp lưng (camera, nút nguồn, nút âm lượng,lỗ sạc, lỗ cắm tai ) được thiết kế tỉ mỉ, chính xác tới từng chi tiết, giúp bạn sử dụng điện thoại dễ
Các chi tiết của ốp lưng (camera, nút nguồn, nút âm lượng,lỗ sạc, lỗ cắm tai ) được thiết kế tỉ mỉ, chính xác tới từng chi tiết, giúp bạn sử dụng điện thoại dễ
Được làm từ chất liệu silicone dẻo trong, dẻo đen và ốp nhựa cứng cực bền cao cấp, các cạnh viền ôm khít thân máy   Được thiết kế viền ốp dẻo, nhựa cứng bo
Được làm từ chất liệu silicone dẻo trong, dẻo đen và ốp nhựa cứng cực bền cao cấp, các cạnh viền ôm khít thân máy Được thiết kế viền ốp dẻo, nhựa cứng bo kín
- Chất liệu: Hợp kim kẽm mạ Crôm bóng - Độ đóng: 90° - Phiên bản: Tiêu chuẩn - Hệ thống khóa: với 6 lá kim loại - Lắp đặt: sử dụng ốc lục giác
️Giá Đỡ Treo Máy Sấy Tóc Dán Tường Hamart Kèm Miếng Dán Tường Siêu Dính - Móc Treo Máy Sấy Tóc giúp bạn rảnh tay sấy tóc thật thoải mái và lỗ treo đầu cắm
Vòng từ tính của đầu tuốc nơ vít có thể khóa vít chính xác, giảm mài mòn cho vít và đầu tuốc nơ vít, kéo dài tuổi thọ. Lắp đầu tuốc nơ vít vào vòng
Bộ 4 mũi vặn ốc vít toét: Những chiếc ốc vít lâu ngày gỉ sét thật khó khăn khi phải tháo dời để sửa chữa hay thay thế. Nếu không khéo có thể làm hỏng
Giá Treo Khăn Móc Treo Quần Áo, gồm nhiều mẫu với các kích thước sau: 1. Móc treo quần áo Inox, bản dày 1.2li, loại chấu TRÒN: Đầu móc tròn, hình bí, vừa có độ
Dây Sen Tắm, Dây Xịt Vệ Sinh, gồm nhiều lựa chọn: - Dây ruột thường, gồm 2 lớp: lớp inox bảo vệ bên ngoài, và lớp ruột dẫn nước bên trong - Dây ruột bố,
Bông tắm tạo bọt Okazaki Ø130mm THÔNG TIN SẢN PHẨM  Xuất xứ: Nhật Bản - Màu sắc: Màu hồng/ xanh/ trắng kem(giao ngẫu nhiên) - Kích thước: Ø13x13x12cm - Chất liệu:Sợi tổng hợp Vinyl, bề
Set 06 mũ tắm trùm đầu chấm bi free size THÔNG TIN SẢN PHẨM  Xuất xứ: Nhật Bản - Màu sắc: Hồng | Xanh | Vàng - Kích thước: Chu vi Ø40 ~ Ø70cm |
Khăn tắm tạo bọt mềm Okazaki Soft Pk/Bl THÔNG TIN SẢN PHẨM  Xuất xứ: Nhật Bản - Màu sắc:  Màu hồng | Màu xanh(giao ngẫu nhiên) - Kích thước: 22 x 90cm - Chất liệu:100%
Khăn tắm nylon dài Seiwa-pro 28x110cm THÔNG TIN SẢN PHẨM  Xuất xứ: Nhật Bản - Màu sắc: Màu hồng | Màu xanh - ❉ Mã hàng: ️ 40-349 : Loại cứng ️ 40-350 : Loại
Set 10 chiếc mũ tắm bảo vệ tóc Seiwa Ø250mm THÔNG TIN SẢN PHẨM  Xuất xứ: Nhật Bản - Màu sắc: Màu trắng - Kích thước: Ø25 x 25cm / Chu vi: 70cm - Chất
Khăn tắm tạo bọt mịn Okazaki 10×100㎝ THÔNG TIN SẢN PHẨM  Xuất xứ: Nhật Bản - Màu sắc: Màu hồng | Màu xanh(Giao ngẫu nhiên) - Kích thước: 10×100㎝ - Chất liệu:100% Polyester cao cấp

Daniel L. Everett cho rằng những ngôn ngữ mà chúng ta đang sử dụng không đơn thuần là sản phẩm của hơn một triệu năm tiến hóa mà còn là thứ vũ khí giúp loài
Daniel L. Everett cho rằng những ngôn ngữ mà chúng ta đang sử dụng không đơn thuần là sản phẩm của hơn một triệu năm tiến hóa mà còn là thứ vũ khí giúp loài
Sapiens là một câu chuyện lịch sử lớn về nền văn minh nhân loại – cách chúng ta phát triển từ xã hội săn bắt hái lượm thuở sơ khai đến cách chúng ta tổ
Sapiens là một câu chuyện lịch sử lớn về nền văn minh nhân loại – cách chúng ta phát triển từ xã hội săn bắt hái lượm thuở sơ khai đến cách chúng ta tổ
Sapiens là một câu chuyện lịch sử lớn về nền văn minh nhân loại – cách chúng ta phát triển từ xã hội săn bắt hái lượm thuở sơ khai đến cách chúng ta tổ
Sapiens là một câu chuyện lịch sử lớn về nền văn minh nhân loại – cách chúng ta phát triển từ xã hội săn bắt hái lượm thuở sơ khai đến cách chúng ta tổ
| religion_year = 2018 | religion_ref = | regional_languages = | demonym = | ethnic_groups = | ethnic_groups_year = 2016 | ethnic_groups_ref = | capital = Tokyo (de facto) | largest_city = Tập tin:PrefSymbol-Tokyo.svg Tokyo
**Kaliningrad** ( ; ), trước năm 1946 được gọi là **Königsberg** (), là thành phố lớn nhất và là trung tâm hành chính của Kaliningrad Oblast, Oblast cực tây của Nga . Thành phố nằm