Khảo cứu về lịch sử, đặc biệt của tác giả Việt mà được tái bản thì là chuyện hiếm thấy và mừng thay. Sau 2 năm thôi, cuốn sách của Trần Trọng Dương đã lại tái bản (có bổ sung) để đưa tới bạn những thách thức, những câu hỏi như muốn lật lại phong sử cũ.
Cuốn sách này mang tên “Việt Nam thế kỷ X: những mảnh vỡ lịch sử”. Đây là tuyển tập một số bài nghiên cứu mà chúng tôi đã từng công bố trên một số tạp chí trước đây, cộng thêm một số phần viết bổ sung và các bài viết mới. Các bài này đều tập trung viết về lịch sử văn hóa Việt Nam thế kỷ X - một giai đoạn mang tính bản lề, một giai đoạn chuyển tiếp giữa các thời đại.
Cuốn sách không có tham vọng vẽ lại những xu hướng chính trị liền mạch, hay diện mạo tổng quát về dân cư, dòng họ, tộc người, văn hóa, văn học, kiến trúc, điêu khắc, lễ nghi, tôn giáo, tín ngưỡng, chế độ sở hữu ruộng đất, nghệ thuật quân sự, … mà chỉ là những nét cắt ngang bất chợt, những nhận thức mang tính điểm xuyết, về những sự kiện có tính vấn đề, có thể khác lạ và mới so với các nghiên cứu trước đây. Còn đúng hay không thì lại tùy thuộc vào sự đánh giá của độc giả. Vì thế, tác giả chỉ tự nhận rằng, mình đang làm một công việc nhặt nhạnh sử liệu, giám định ở từng chi tiết, để tái lập những mảnh vỡ khác nhau của những sự kiện mang tính đại tự sự trong lịch sử cũng như quá trình chép sử - một yếu tố quan trọng kiến tạo nên các tri thức lịch sử. Thiết nghĩ, cuốn sách này dẫu sao cũng là một thử nghiệm về lối viết, nên ở đây chúng tôi sẽ giới thuyết về một số khái niệm, cũng thư thao tác làm việc để bạn đọc có thể hiểu rõ hơn công việc của chúng tôi.
Cuốn sách này về cơ bản là một thực hành nghiên cứu sử học với mong muốn tái lập các sử thực liên quan đến lịch sử Việt Nam thế kỷ X. Đã là một nghiên cứu thì yếu tố mới, nhận thức mới, kết quả mới là điều tiên quyết. Các kết quả mới ấy chỉ có thể được chấp nhận một phần nào đó, hoặc có được tính khả tín (tương đối) nếu nghiên cứu được thực hiện trên khảo sát sử liệu nguyên cấp, với các thao tác nghiêm túc của phê phán sử liệu và phân tích diễn ngôn. Bài “Đinh Bộ Lĩnh và Ngô Xử Bình” là một ví dụ. Nghiên cứu này đã đề xuất một sử thực khác, so với các nghiên cứu trước đây, so với nhận thức chung về nhân vật Đinh Bộ Lĩnh và tình hình chính trị nhà Ngô. Thứ nhất, Đinh Bộ Lĩnh là lực lượng quân sự đã nổi lên sớm nhất trong triều đại nhà Ngô vào năm 951, ngay ghi Nam Tấn Vương – Thiên Sách Vương lên ngôi. Họ Đinh đã cát cứ tại Hoa Lư trong vòng 15 năm từ 951 đến 965, và để Đinh Liễn bị cầm cố tại Cổ Loa với tư cách là con tin trong suốt 15 năm này. Đến năm 965, khi Nam Tấn Vương chết trận, thì một nhân vật quan trọng đã xuất hiện. Đó là Ngô Xử Bình, ông này là Tham tá của Nam Tấn Vương trong trận đánh hai thôn Đường – Nguyễn. Khi Xương Văn chết, ông này đã đem quân về đánh chiếm kinh đô Cổ Loa, gây nên tình trạng hỗn loạn trên chính trường, và mở đầu cho giai đoạn được sử sách gọi là “loạn 12 sứ quân”. Bài “Có hay không loạn 12 sứ quân?” đã đề xuất một nhận thức mới về cục diện 12 sứ quân của nhà Ngô. Mười hai lực lượng này có thể là 12 Thứ sử đứng đầu của 12 châu. Nhưng dưới sử bút của kẻ chiến thắng (do các sử quan thời Đinh – Lê chấp bút, chúng tôi cũng lần đầu tiên tìm được danh tính của hai vị sử quan này), 12 sứ quân / Thứ sử nhà Ngô (bao gồm cả An Vương Ngô Nhật Khánh – con trai của Nam Tấn Vương) đã hiện lên như là những kẻ làm loạn đất nước. Trên thực tế, con số thống kê cho thấy, chỉ có các cuộc chiến tranh giữa nhóm Đinh Bộ Lĩnh với Ngô Xử Bình và nhóm 500 con cháu nhà Ngô cùng các thứ sử nhà Ngô. Số lượng lực lượng quân sự giai đoạn này, qua khảo sát các nguồn sử liệu Trung Quốc, Việt Nam (gồm cả chính sử, dã sử, thần tích, văn bia,…) lên đến 21 lực lượng. Như vậy, khái niệm “loạn 12 sứ quân” khó có thể là một sử thực, khi phần lớn các sứ quân không tranh giành lẫn nhau để tranh ngôi vị mà chỉ có Đinh Bộ Lĩnh (xưng Vạn Thắng Vương) tranh hùng cùng với các thứ sử và con cháu nhà Ngô. Nếu như những nghiên cứu trên đây có thể chấp nhận được, thì chúng ta đang tiến tới những nhận thức mới về triều đại nhà Ngô và nhà Đinh, hay nói cách khác những sử thực mới đang được tái lập sẽ góp phần khiến cho nhận thức của cả tác giả lẫn người đọc tiệm cận gần hơn đến CÁI LỊCH SỬ như nó có thể đã từng xảy ra. Và những sử thực này sẽ được phủ định nếu chúng ta có thêm những sử liệu mới, góc nhìn mới, lý thuyết mới. Nhưng đó là câu chuyện của tương lai.
Cuốn sách này vì vậy không dám mơ đến việc hoạch định một sử thực tuyệt đối nào, mà chỉ là những nét vẽ cá nhân, thể hiện quá trình khám phá tự thân của một người đọc sử đang nỗ lực thử tự kiến tạo những tri thức của riêng mình về lịch sử nước nhà. Đó là một lịch sử hay đúng hơn là một nhận thức lịch sử được kiến tạo bởi một cá nhân, nó cố gắng trượt qua khỏi tính hữu dụng của lịch sử, để nhìn lịch sử như là một một yếu tố khả biến trong hoạt động tri nhận của mình.
Viết tại Thượng nguồn Nhuệ Giang, Từ Liêm cố huyện.
Nhìn lại lịch sử, để nhận thức đúng như nó đã diễn ra là một việc làm cần thiết và cấp bách trong công cuộc đổi mới hiện nay. Nguyên nhân để mất Gia Định
Các Triều Đại Việt Nam Dân tộc Việt Nam anh hùng đã trải qua hơn bốn ngàn năm lịch sử dựng nước và giữ nước. Với ý chí quật cường ông cha ta đã viết
Hiền Tài Thay Đổi Quốc Gia (SB) Dân tộc Việt Nam có bề dày lịch sử hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước, gắn liền với tên tuổi nhiều bậc kỳ tài, để lại
“Lịch sử Cơ Đốc giáo Việt Nam thế kỷ 16-19” là một công trình nghiên cứu đồ sộ, tâm huyết trong hơn 10 năm trời của giáo sư Trịnh Vĩnh Thường - chuyên gia nghiên
Trong khuôn khổ của cuốn sách này, chúng tôi muốn gởi đến bạn đọc hình tượng một vị Hoàng hậu cuối cùng của triều đại nhà Nguyễn đã thoát ly khỏi những bó buộc ngặt
“Cánh Chim Bất Tử: Câu chuyện về người phi công huyền thoại Nguyễn Văn Bảy” là cuốn sách chân dung sâu lắng và đầy cảm xúc về một con người Việt Nam bình dị đã
Hành trình khám phá thế giới biểu tượng Việt Nam Trong suốt hàng ngàn năm lịch sử, người Việt đã sáng tạo và lưu truyền một kho tàng biểu tượng văn hóa phong phú, phản
Tên sách: Ký Ức Người Lính - Tập 22 Thể loại: Hồi ký, lịch sử, văn học chiến tranh Tác giả: Nhiều tác giả Nhà xuất bản: Nhà Xuất Bản Thông Tin và Truyền Thông
Dòng sử Việt xuôi từ thượng nguồn lịch sử, thuở cha Lạc Long Quân kết duyên cùng mẹ Âu Cơ. Từ quá khứ xa xưa đẫm màu huyền tích, nước Việt đã trải qua xiết
Đại tướng - Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp, người Anh Cả của Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng, một trong những học trò xuất sắc, cộng sự thân cận của Chủ tịch
Không phải huyền thoại là cuốn tiểu thuyết lịch sử đầu tiên về Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong bối cảnh cuộc kháng chiến chống Pháp và cao trào chiến dịch lịch sử Điện Biên
Thích Đại Sán Hải Ngoại Kỷ Sự Hải Tiên Nguyễn Duy Bột và Nguyễn Phương dịch (1963) Nguyễn Thanh Tùng hiệu chú, giới thiệu (2015) Nhà xuất bản Đại học Sư phạm
Thư vào Nam gồm một số thư và điện của đồng chí Lê Duẩn gửi các đồng chí lãnh đạo ở các chiến trường miền Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước
Khắc Họa Bức Tranh Lịch Sử Nam Kỳ Từ các nguồn sử liệu phong phú về nội dung và gần 150 hình ảnh minh hoạ, trong đó một số hình ảnh lần đầu được giới
Bộ sách Những biểu tượng đặc trưng trong văn hóa truyền thống Việt Nam của tác giả Đinh Hồng Hải là một công trình nghiên cứu đồ sộ và công phu, mang đến cái nhìn
Những luận điểm, quan điểm của Hồ Chí Minh đường lối quốc tế, chính sách đối ngoại của Đảng, Nhà nước Việt Nam cùng phong cách ngoại giao, hoạt động đối ngoại của Người trong
Việt Nam Hồi Ức Từ Chiến Trường 1946-1954 Cuốn sách “VIỆT NAM HỒI ỨC TỪ CHIẾN TRƯỜNG 1946-1954” đưa chúng ta trở lại giai đoạn đầy biến động của cuộc chiến tranh Đông Dương, khi
Ký Ức Đường Trường Sơn Ký ức đường Trường Sơn là tập bút ký gồm 16 bài, phát họa khá sinh động các bức tranh toàn cảnh con đường huyền thoại trong những năm chiến
Kỷ niệm 100 năm Ngày sinh Nhạc sĩ Văn Cao (1923 - 2023), Công ty Cổ phần Tri thức Văn hóa Sách Việt Nam (VIETNAMBOOK) phối hợp với Nhạc sĩ, Nhà nghiên cứu âm nhạc
- Lịch sử Quân sự Việt Nam. Tập 7: Hoạt động quân sự thời Tây Sơn (1771-1802), thể hiện toàn bộ sự nghiệp quân sự của Tây Sơn - Nguyễn Huệ trong quá trình đánh
THEO BƯỚC THỜI GIAN - Các Công Trình Tiêu Biểu Của Sài Gòn - Thành Phố Hồ Chí Minh - Ngày dự kiến có hàng: 29/05/2025 Theo chiều dài lịch sử, ở bất kì đô
Minh Thực Lục là một bộ sử biên niên đồ sộ có độ dày hơn 40.000 trang gồm 3.053 quyển ghi chép về những sự kiện lớn nhỏ gần 300 năm của 13 triều vua
Năm 1971, Daniel Ellsberg trở thành người khiến "cả nước Mỹ kinh hoàng" và bị giới cầm quyền Mỹ lúc ấy xem là "người nguy hiểm nhất nước Mỹ" khi ông công bố 7.000 trang
Sau khi ký Hiệp định Sơ bộ vào ngày 6/3/1946, hai bên Việt-Pháp tiếp tục xúc tiến hội đàm tại Hội nghị Đà Lạt và Hội nghị Fontainebleau để đàm phán về nền độc lập
Nam Kỳ Và Cư Dân Các Tỉnh Miền Đông ------------ Trong số nhiều tác phẩm về vùng đất và con người Việt Nam một thuở do người Pháp ghi chép, bộ sách 2 tập Nam
Lịch Sử Khẩn Hoang Miền Nam là tập sách biên khảo về quá trình chinh phục thiên nhiên, thuần hoá đất đai, lập làng dựng nghiệp đầy khó khăn, thử thách của các cư dân
Diễn thuyết Việt Nam nửa đầu thế kỉ XX giới thiệu với bạn đọc gần 40 bài diễn thuyết của Hội Trí Tri trong thời gian từ năm 1921 đến năm 1945, trong đó sớm
Khai Trí Tiến Đức là một tác phẩm mang giá trị lịch sử và học thuật, ghi dấu những nỗ lực không ngừng của Hội Khai Trí Tiến Đức trong việc bảo tồn cũng phát
"Trùng Hưng thuở ấy không đơn thuần là tập sử ký, cũng không chỉ là thiên biên niên theo kiểu thông thường. Cuốn sách là nỗ lực hồi cố và tái hiện một giai đoạn
Nhân kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (07/5/1954 - 07/5/2024) và 80 năm thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22/12/1944 - 22/12/2024), Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự
“Những trang viết dưới đây là một nỗ lực nhằm giải thích những điều hầu như không giải thích nổi, hay nói cách khác là tìm cách lý giải vì sao những quan chức đầy
Những ký ức về một thời binh lửa, về những trận đánh sinh tử cuối cùng trong cuộc chiến tranh cùng bao niềm thương, nỗi nhớ về những đồng chí, đồng đội đã ngã xuống,
Không Phải Huyền Thoại (Tiểu Thuyết Lịch Sử Về Đại Tướng Võ Nguyên Giáp) Không Phải Huyền Thoại là cuốn đầu tiên về Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong bối cảnh cuộc kháng chiến chống
Bộ truyện tranh này được chuyển thể từ cuốn sách best-seller “Sapiens: Lược sử loài người” của tác giả nổi tiếng Yuval Harari. Harari đã hợp tác với các nghệ sĩ truyện tranh nổi tiếng
Chinh Chiến Và Từ Bỏ: Nghiên Cứu Quan Hệ Việt Nam - Trung Quốc Đời Minh "Chinh chiến và từ bỏ: Nghiên cứu quan hệ Việt Nam - Trung Quốc đời Minh" là chuyên luận
Pháp thuộc là giai đoạn lịch sử quan trọng đối với tương lai của các xã hội trên bán đảo Đông Dương, dù nó chỉ tồn tại trong một thời gian ngắn ngủi. Là trụ
Anh Hùng Hào Kiệt Việt Nam Cuốn sách Anh Hùng Hào Kiệt Việt Nam của nhà văn, nhà nghiên cứu Vũ Thanh Sơn viết về chân dung của các Anh hùng hào kiệt của Việt
“Với Vua Duy Tân trong tôi, cái đẹp không ở những vàng son lộng lẫy mà lấp lánh từ những nghịch cảnh, đau thương.” (Nhà phê bình Thái Phan Vàng Anh) Tiểu thuyết lịch sử
Mô Tả Sản Phẩm Người Ê Đê: Một xã hội mẫu quyền ban đầu là một công trình nghiên cứu dân tộc học được nhà nghiên cứu Anne de Hauteclocque thực hiện vào năm 1962
Phát triển từ luận án tiến sĩ, bảo vệ năm 2018 tại Đại học Sorbonne Nouvelle (Cộng hòa Pháp) và được trao giải thưởng luận án năm 2020 của GIS Asie (Groupement d'intérêt scientifique Études
Cuốn tiểu thuyết lịch sử làm tôi chú ý. Không chỉ bởi ta còn ít được nghe chuyện về Thành Thái mà còn bởi Nguyễn Hữu Nam là nhà văn của áng văn đẹp và
Công Chúa Đồng Xuân (Bộ 2 Tập) Công chúa Đồng Xuân có thể được xem là phần tiếp theo của Từ Dụ thái hậu, cùng với Từ Dụ thái hậu hợp thành bộ tiểu thuyết
Nước Đại Nam Đối Diện Với Pháp Và Trung Hoa 1847-1885 :… Bất cứ ai quan tâm đên lịch sử hiện đại sẽ tìm thấy trong cuốn sách này… sự soi rọi độc đáo một
An Nam chí lược là bộ sách không thể thiếu khi nghiên cứu lịch sử thời Trần. Khác với Đại Việt sử ký toàn thư, Khâm định Việt sử thông giám cương mục - các
Bộ tiểu thuyết lịch sử Bão táp triều Trần của nhà văn Hoàng Quốc Hải gồm 6 tập: Bão táp cung đình, Đuổi quân Mông Thát, Thăng Long nổi giận, Huyết chiến Bạch Đằng, Huyền
Sách "Nguyễn Trường Tộ - Con người và di thảo" Hàng lưu kho lâu năm, sách thanh lý không hỗ trợ đổi trả theo nhu cầu hoặc do lỗi ngoại quan. Chỉ hỗ trợ
Con người và Biểu tượng - Man and his symbols. Tại sao chúng ta lại mơ? Những giấc mơ có ý nghĩa gì? Và liệu những biểu tượng vô thức mà ta thường gặp trong
Gần 100 năm cai trị vùng đất Nam Bộ, người Pháp đã gây ra bao tội ác đối với nhân dân ta. Nhưng ngày nay chế độ thực dân Pháp đã cáo chung hơn
Như dòng chảy không ngừng của thời gian, Sài Gòn Thành phố Hồ Chí Minh hôm nay mang trong mình dấu ấn của quá khứ, nỗ lực của hiện tại và kỳ vọng về tương
Từ thuở nhỏ hai tiếng Sài Gòn đã cuốn hút tôi lạ lùng. Thi thoảng tôi được nghe mẹ kể ông kia bà nọ đã từng đi Sài Gòn, vào tham quan dinh Thống
Bộ LỊCH SỬ VIỆT NAM BẰNG TRANH – của Nhà xuất bản Trẻ - hành ký ức nào đó quen thuộc trong thế hệ tôi, bẵng đi một thời gian nay nó quay trở lại
Hiểu Việt Nam trân trọng giới thiệu tới quý độc giả Chuyên đề Hiểu Việt Nam số 2 - tháng 2/2025. Đây là một công trình nghiên cứu, biên soạn, dịch thuật... các vấn đề
Qua đêm ở nhà các vua Nguyễn là cuốn sách tập hợp các bài viết thể hiện quan điểm, suy ngẫm của tác giả Nguyễn Ngọc Tiến về lịch sử, văn hóa, xã hội Việt
Trước hết chúng ta cần hiểu rằng quy hoạch đô thị không phải là một sự đổi mới ở Đông Dương, vì nó thực sự đã tồn tại rất lâu trước khi thuật ngữ này
1. Hồi Ức Hành Trình Vì Hòa Bình - Nguyễn Chí Vịnh Sách “Hành trình vì hòa bình” có 6 chương, gồm: “Dò đường”, “Chuẩn bị và lên đường”, “Chuyện kể từ châu Phi”, “Nhìn
Hồi Ký Của Thủ Tướng Nehru Phần lớn nội dung được viết trong tù, từ tháng 6-1934 đến tháng 2-1935. Trong giai đoạn này, ông chưa làm thủ tướng. Hồi ký đã nêu bật được
Sách - Việt Nam Và Nhật Bản Là “Đồng Minh Tự Nhiên” Tác giả: Umeda Kunio BTV thực hiện: Đặng Quân 2023 là một dấu mốc quan trọng: tròn 50 năm Việt Nam và Nhật
Trang đầu 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 Trang cuối